echte verhalen & persoonlijke rituelen

Vergeet-mij-nietje

‘Moeder hield van bloemen.
In haar eigen plantenkasje zaaide en stekte ze haar hele leven bloemen. Waar ze vervolgens haar tuin en huis kleurrijk mee opsierde.
Het was dan ook vanzelfsprekend dat er bloemen waren tijdens haar afscheid.
Omdat haar wereldje de laatste jaren steeds kleiner werd door dementie is er symbolisch voor een vergeet-me-nietje gekozen. “Zou het niet mooi zijn om moeder een bloemetje mee te geven op haar laatste reis?”
Er werd een mooi vergeet-me-nietje op haar kist geprint en zo heeft haar gezin moeder letterlijk en figuurlijk een bloemetje meegegeven in haar graf.
Dezelfde afbeelding is ook gebruikt op de rouwkaart en het boekje van de viering.
De gasten kregen na afloop ook een bloemetje mee naar huis in de vorm van een zakje vergeet-me-niet zaadjes om moeder nooit te vergeten.’

Muziek zegt meer dan 1000 woorden

‘In het leven van Martien speelde muziek een grote rol.
De harmonie was zijn lust en zijn leven.
De laatste periode van zijn leven kon hij niet meer praten. Een tijd waarin zijn gezin heeft ervaren dat je elkaar zonder woorden toch veel kan zeggen.
Met harmonie als symbool hebben we een ode gebracht aan zijn leven.
Muziek was een belangrijk onderdeel tijdens zijn afscheid.
De avondwake werd opgeluisterd door de Harmonie waar Martien jarenlang lid van was.
Ook tijdens de viering in het crematorium klonk er veel blaasmuziek.
Een lid van de harmonie bracht zelfs een laatste eerbetoon aan Martien door the last Post bij zijn kist te spelen.
Het gezin heeft als laatste afscheid genomen van Martien.
Zijn kleinzoon las een gedicht voor over de vrolijke klanken die opa met zijn adem in het leven van zijn gezin heeft geblazen. Tot slot bliezen ze allemaal een kaarsje uit bij zijn kist met de wetenschap dat zijn mooie tonen altijd in hun hart zullen blijven klinken.’

Zijn laatste 'huis'

‘Als bouwkundig architect heeft mijn vader in zijn leven vele huizen voor anderen getekend.
Toen we wisten dat hij nog maar een paar weken te leven had, hebben we voorgesteld om voor hem zijn “laatste huis” te ontwerpen en te bouwen. Het was even onwennig, om met onze vader over zijn uitvaartkist praten.
Maar wat zijn we er trots op dat we het wel hebben gedaan. We bouwden de kist op een manier zoals vader het voor anderen zou doen “Als je iets doet moet je goed doen, meten is weten en niet de weg van minste weerstand kiezen”. We hebben gebruik gemaakt van de verschillende talenten binnen onze familie.
Tijdens het maken hebben we samen gehuild maar ook veel gelachen.
De vorm en de gedachten over het ontwerp dienden spontaan als ingrediënten om mijn vader in een levensverhaal te kunnen karakteriseren.
Toen hij overleden was hebben we geholpen bij zijn laatste verzorging en hem mee in zijn kist gelegd.
Op het einde van de kerkdienst hebben we hem samen in zijn graf laten dalen.
De kleinkinderen mochten met nieuwe schepjes, die ze speciaal voor het afscheid van opa uit mochten kiezen, opa’s kist toedekken met zand.
Zo heeft mijn vader zijn laatste thuis gekregen, tegenover het huis van mijn moeder, een plaats die hij in de week voor zijn overlijden nog met ons heeft uitgekozen.’

Ik weef jou | Floortje Agema

Ik weef de tranen in mijn leven
ik weef de trots in alle dagen
ik weef de pijn in zachte strengen
ik weef jou in alle lagen

Wie je was, wie je zult blijven
hoe je kijkt en hoe je lacht
wat je gaf en wat ik leerde
weven zal ik, alles wat je bracht

Ik weef het missen, en het dragen
ik weef de liefde die is gebleven
ik weef jou met zorg en aandacht
in alle draden van mijn leven

Voor altijd met ons verweven

‘Bets was coupeuse en had jarenlang een goedlopende stoffenzaak waar zij haar ziel en zaligheid in legde. Ze ontwierp kleding, tekende hiervoor patronen en maakte vervolgens de prachtigste jurken. Er was geen twijfel mogelijk; Bets werd opgebaard in een stoffen kist in haar lievelingskleur. Naast de kist stond haar paspop aangekleed met lappen stof die tijdens dienst werden opgevouwen als leidraad voor het vertellen van haar levensverhaal. Op het einde van de dienst heeft haar man met Bets haar de stoffenschaar het satijnen lint doorgeknipt wat in haar handen was gelegd voor de kist werd gesloten. Ieder van haar gezin kreeg een stukje van dit lint als symbool voor hoe hun levens altijd verweven zullen blijven met dat van Bets.’

Kusmachine

‘Julius was 5 jaar toen ik hem als moeder moest vertellen dat zijn opa ongeneeslijk ziek was. Hij vond dat de dokter dan maar een apparaat moesten bouwen om hem beter te maken. Toen ik hem had uitgelegd dat er geen apparaten waren die opa beter konden maken besloot hij om zelf een apparaat voor opa te maken. Samen bespraken we wat opa fijn zou vinden en wat wij nog voor hem konden doen.
En zo bedacht hij een machine die opa nog heel veel kusjes kon geven.
Deze kusmachine is onderdeel geworden van de afscheidsviering die we gecombineerd hebben met de ziekenzalving van mijn vader.
Rond de keukentafel heeft ieder van ons gezin op zijn eigen manier iets voor mijn vader gedaan. En mijn vader sloot af met “Schenk maar eens een lekker borreltje in om samen te proosten”. We hadden van tevoren niet kunnen bedenken hoe waardevol dit samenzijn is geweest als voorbereiding op het afscheid van mijn vader. Er zijn geluidsopnames gemaakt die mijn moeder nog regelmatig luistert.
Het was een onvergetelijk moment met persoonlijke woorden, een lach, tranen, mooie bloemen, muziek en natuurlijk heel veel kusjes.’